Nederlands-Indië

“Bevrijding in Nederlands-Indië”  15 augustus 1945.

Schrijven over de 2^e wereld oorlog in Indië is een zwaar item, de Nederlandse en Indische gemeentes voelde zich bedreigd het voelde niet goed, eerst 3,5 jaar krijgsgevangenen, kinderen en vrouwen en Jongens in Japanse kampen over de hele archipel.
Vooral overleven dat zo wie zo met weinig eten altijd gemarteld en zwaar werk doen voor de Jap.
Plotseling was de oorlog afgelopen niemand wist nog niet waardoor, daar kwam zij later achter, twee atoombommen werden hun redding, op 6 augustus 1945 de eerste atoombom op Hiroshima en op 9 augustus 1945 de tweede atoombom op Nagasaki. Niemand wist over het verloop van het einde van 2^e wereld oorlog.  Er werden al lange tijd plannen gemaakt om Indonesië terug te vorderen op 17 augustus direct na het einde van de 2^e wereld oorlog.
Soekarno en Hatta hadden al lang plannen gesmeed om de Nederlanders uit Indië te zetten, te verjagen 17 augustus volgde toen de Proclamatie van Soekarno en Hatta.
P R O K L A M A S I
KAMI BANGSA INDONESIA DENGAN INI MENYATAKAN KEMERDEKAAN INDONESIA.
HAL-HAL YANG MENGENAI PEMINDAHAN KEKUASAAN DAN LAIN-LAIN DISELENGGARAKAN
DENGAN CARA SAKSAMA DAN DALAM TEMPO YANG SESINGKAT-SINGKATNYA.
DJAKARTA, 17 AGUSTUS 1945
ATAS NAMA BANGSA INDONESIA.
SOEKARNO-HATTA.

P R O K L A M A S I

WIJ DE NATIE VAN INDONESI VERKLAREN HIERBIJ DE ONAFHANKELIJKHEID VAN INDONESI.

ZAKEN MET BETREKKING TOT DE OVERDRACHT VAN KRACHT EN ANDERE GEHOLPEN DINGEN

VOORZICHTIG EN IN DE KORTSTE TIJD.

DJAKARTA, 17 AUGUSTUS 1945

NAMENS DE INDONESISCHE NATIE.

SOEKARNO-HATTA.

Vanaf dat moment werd het land in chaos gedompeld, de zwakke krijgsgevangen uit alle eilanden, uit Japan, uit Birma, etc. waren nog maar net terug in hun Indië en zagen de puinhopen van de Japanse bezetting in alle steden en dorpen op heel Java.

Nog maar net werd de Proclamatie uitgeroepen of de Indonesiërs bewapenden zich met alles wat maar kon schieten,  steken,  gestolen bij Japanse soldaten die hun wapens moesten inleveren.
De grootste aanstichter van het kwaad was Boeng Tomo een vrijheidsstrijder onder de Pemoeda’s in Soerabaja.
Medeka Merdeka is een leus van alle jongeren die zich gesterkt voelden door de haat tegen de Hollanders.
Vele geweldsacties tegen de Hollanders werden gepleegd door de jonge Indonesiërs zij bezaten de wapens en anders wel de bekende Bamboe- Roencing die werden gebruikt om mensen te doden.

 

 

Hier een voorbeeld van een wapenstok gebruikt door de Indonesiërs in vele actie,s ook bij de Simpang complex en bij de Werfstraat gevangenis op 15 oktober 15 oktober 1945

 

Soerabaja 28 oktober 1945 

Dit even terzijde ik wil hier beginnen met het verhaal van Henk Itzig Heine die het nog kon navertellen.

Ik kreeg het orginele “Goebeng Rapport” wat zich afspeelde op de bewuste datum 28 oktober 1945 in Soerabaja, via Dhr.Droop uit Bennekom die ik weer benaderde voor zijn boek “Toen op Kwitang” . Ik kreeg toestemming van Henk Itzig Heine om het “Goebeng Rapport” te schrijven op deze site.

 

Het rapport  beslaat de periode vanaf de capitulatie van Japan, 15 augustus 1945, tot de bezetting van Soerabaja door de Engelsen, eind november 1945.
Kort zal worden ingegaan op de perioden voor en na 28 oktober.
Uitvoerig wordt ingegaan op het transport zelf.
Gekozen is voor een ( eenvoudige vorm van) chronologische verslaggeving van de perioden voor- en na de overval. De beschieting van het transport wordt belicht door bronnen uit die tijd zelf aan het “woord”te laten .

Gebruikte bronnen worden vermeld en de betekenis van de afkortingen.

 

 

RAPWI.  Recovery of Alleid Prisoners of War and Internees.
               Herstel van Geallieerde Krijgsgevangenen en Geïnterneerden

---

 

PETA–       Pembelah Tanah Air ( Vaderlandse verdedigings organisatie)

HEIHO–     Inheemse hulpsoldaten voornamelijk  bedoeld om de
Interneringskampen van Europeanen te bewaken

 

PRI–  Permoeda Republik Indonesia ( Permoeda = Jongeren)

 

Het slagveld aan de Embong Sonokembang en de Palmenlaan was een verschrikkelijk beeld om zien.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Tijdens de evacuatie van de vrouwen en kinderen uit de districten Darmo en Goebeng (Soerabaja) naar Tandjong Perak, werden de trucks door extremisten onder vuur genomen.  Van het laatste transport werden bij de brug over de Brantas rivier tien in brand geschoten.  Hierbij kwamen ruim 150 Nederlanderse vrouwen om het leven. Bijna het gehele escorte, bestaande uit Ghurka-troepen, werden afgemaakt.
28 oktober 1945.

Een aantal feiten van het derde- en fatale RAPWI transport zullen wel nooit  bekend worden. Hiervan is het belangrijkste de onbekende Nederlanders die bij bekenden liggen in het massagraf Soerabaja en anderen die in onbekende graven zijn ondergebracht. De omgekomen en overlevende Britse- en Indiase militairen zijn mogelijk nog via Britse archieven als het Public Record Office en de Commonwealth War Graves Commission op te sporen en zal bekend worden waar ze hun laatste rustplaats hebben gevonden .
Het Goebeng transport had, conform de 2 eerder op die dag gereden transporten, tot doel om met name vrouwen en kinderen uit de bedreigde Goebeng- wijk naar een gedeelte van de ex-vrouwenwijk in Darmo te brengen die door de Britten werd verdedigd. Op weg naar die wijk, werden waarschijnlijk de zieken afgezet bij het Darmo ziekenhuis, waar ook een Britse groep militairen gelegerd waren.

Ingeschat wordt dat het uit twintig 3-tons trucks bestaande transport circa 330 personen bij zich had (60) militairen en 270 opstappers) Waarschijnlijk zijn daar zo,n 150 personen van omgekomen (50) militairen en 100 opstappers)

Het is een staaltje van koelbloedig optreden geweest dat nog 4 trucks aan de slachting zijn weten te ontkomen.

Het verdedigende gevecht van de Indiase soldaten heeft geduurd van 16.30 tot circa 21.30  Na overrompeling door de Indonesiërs hebben enige militairen een 40-tal vrouwen en kinderen nog een dag verdedigd in een van de belendende huizen. Zij hebben zich daarna door gebrek aan munitie moeten overgeven. Dit hebben zij met de dood moeten bekopen. Over het lot van de vrouwen en kinderen is niets bekend.

Rapporteur wil voor het verslag te beëindigen zijn diepe erkentelijkheid uitspreken over de buitengewone moed en onzelfzuchtigheid waarmee de Britten en hun Indiase collega’s de aan hen toevertrouwde vrouwen en kinderen hebben verdedigd en getracht hebben hen, vaak ten koste van hun eigen leven, het leven te redden.

In eerste instantie werden de gedode slachtoffers van dit 3e transport begraven in een massagraf op Begraafplaats Kembang-Kuning vlakbij de ingang van het Ereveld aan de rechterzijde in een groot langwerpig gegraven gat vlakbij dit massagraf stond toen een vlaggenmast voor het Ereveld Kembang Kuning.

De dode lichamen van het “Goebeng Transport” zijn daar blijven liggen tot mei 1948  daarna werd de Exhumatie gestart om de doden te verplaatsen naar het Ereveld Kembang Kuning waar massagraven werden gegraven voor de slachtoffers van dit geweld.
Ook werden bij de nieuwe massagraven op het Ereveld naamborden geplaatst waarop vele bekenden  staan beschreven..

Foto’s geven aan hoe e.e.a. werd uitgevoerd betreft Exhumatie naar het Ereveld.

Hierbij een tekening van de situatie van het Ereveld Kembang Kuning Soerabaja en uitvoerig de beschrijving.

Exhumatie werd voorbereid.

 

Exhumatie massagraf “Soerabaja” ( mei 1948) op gemeentelijke begraafplaats
“Kembang Kuning”

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Direct na de Exhumatie op het Ereveld “Kembang Kuning”  werden de naamborden geplaatst waarop verschillende bekende namen werden geplaatst.

Verplaatste massagraf “Soerabaja” na Exhumatie in mei 1948
( foto familie Francken 1952)

Foto’s later gemaakt vanwege het veranderen van de namen op de borden of namen die later zijn gevonden.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Hieronder de lijst van overleden Nederlanders “Goebeng Transport”
waarvan de namen bekend zijn.

Gebruikte bronnen worden vermeld.

Dit bijzondere verhaal grijpt mij erg aan ter meer omdat ik hier al verschillende jaren mee bezig ben, in 2005 begon ik te lezen over Indië in de 2e wereld oorlog en de verschrikkingen van deze oorlog eerst met Japan waar vele slachtoffers waren te betreuren zelfs van onze familie uit Indië zijn daarbij betrokken geweest, een broer van mijn schoonmoeder Mary van der Pol miste haar broer na de 2e wereld oorlog nooit meer iets van vernomen, opdat ik onderzoek deed naar de gebeurtenissen betreft haar broer August Karel van der Pol,  lees het verhaal van de vliegboot Dornierdo24k  X-17 en  het onderzoek daar na.
Mijn pleegvader Joseph Arthur Mansveld betrokken in de Japanse oorlog in Soerabaja verschillende keren opgepakt en gemarteld, en op 15 oktober 1945 Bloedig Soerabaja opgepakt in de Bersiap-periode door Extremisten in de Werfstraat gevangenis mishandeld en uit gehongerd en het gelukkig kunnen overleven.

Lief Indië in de Gordel van Smaragd is liefde op het eerste gezicht het pakt je of nooit, het heeft mij altijd kunnen bekoren de magische eilanden met zo veel verschillende culturen en prachtige Sawahs en de Hollandse invloed gezien de bijzondere gebouwen uit de tijd van weleer.

Indië is groots altijd geweest Nederland kan nog niet in de schaduw staan van de Archipel.

Als iemand vragen heeft over dit ooggetuige verhaal van Henk Itzig Heine kan men mij mailen op mijn website email adres History@dornierdo24k.nl.