Militair vlieger bij de ML-KNIL in Nederlands-Indië,    geboren  in Alkmaar op 27 november 1918

Hij is overleden op 3 februari 1942 in Soerabaja, Java (Nederlands- Indië), hij was toen 23 jaar oud.

Gesneuveld – in vlammen neergeschoten in zijn Curtiss CW-21 Interceptor tussen Gresik en Straat madoera

Beroep: vaandrig vlieger-waarnemer 2-VI.G.IV,.

posthuum sergeant-vlieger ML-KNIL, posthuum medaille KNIL. Bron: “De Luchtstrijd om Indië – operaties van de Militaire Luchtvaart KNIL in de periode December 1941 – Maart 1942”- P.C. Boer
et al, Van Holkema & Warendorf, blz. 141, 142-145 en bijlagen, blz. 325.

Bron: Rob Swain-Halberstadt  E-mail 25 augustus 2008

 

Mijn relatie met zijn dochter Rob Swain-Halberstadt uit Engeland Hitchin kwam tot stand door mijn niet te stuiten nieuwsgierigheid naar de 2^e wereld oorlog Nederlands-Indië,

 

Nadat ik contact zocht met Henriëtte van Raalte Geel die het boek schreef (mogen wij altijd in dit kamp blijven), werd ik erop attent gemaakt dat een kampgenote  van haar Rob Halberstadt vernoemd naar haar vader, en diezelfde vader had verloren bij een luchtgevecht boven Soerabaja samen zaten zij in de Japanse oorlog gevangen in een jappenkamp geheten Kampong Makassar in Batavia.

 

En omdat Henriëtte wist dat mijn interesse in de militaire luchtvaart in Nederlands- Indië tijdens de 2^e wereld oorlog  mijn bijzondere aandacht heeft vertelde zij mij over haar vriendin in Engeland Rob Swain Halberstadt.

Het eerste contact met Rob was vriendelijk en informeel zij vertelde mij over haar moeder Nel Elfring die op Java in Soerabaja koerierster was op het vliegveld Perak, waar Rob Halberstadt zijn basis had.

Bij een Japanse aanval vond een luchtgevecht plaats op 3 februari 1942 op  Soerabaja die heeft de vrouw (Nel Elfring)  van Rob Halberstadt van dichtbij meegemaakt toen zij met haar motor [waarop zij reed als koerierster] aankwam bij het vliegveld Perak, bij de havens van Soerabaja

Zij verteld in een artikel voor de BBC dat zij het complete luchtgevecht vanuit een loopgraaf dat om het vliegveld lag heeft zien gebeuren, en ook dat haar man Rob Halberstadt een Japans vliegtuig neerhaalde.

Ik wil door dit artikel en met toestemming van Rob Swain Halberstadt, gebruik maken om enige bekendmaking omtrent het tragisch neerstorten van het toestel van Rob Halberstadt opdat zo verschrikkelijke tragisch luchtgevecht waar vele Nederlandse piloten bij omkwamen de strijd was namelijk ongelijk en werd volkomen door de Japanse  jagers beheerst.

Ik vertelde Rob om dit artikel te plaatsen in uitgave van een luchtvaartblad die ook over de geschiedenis schrijven zij was direct enthousiast en gaf haar toestemming om dit te gebruiken.

Nu ik mijn eigen ruimte heb op mijn website plaats ik het zelf maar, ik kreeg genoeg materiaal van Rob Swain Halberstadt, sommige foto’s staan ook in het blad Tanda Mata KNIL.

Het onheil nadert

Na de rigoureuze bezuinigingen op de Defensie uitgaven in het begin van de dertiger jaren, begon onder druk van de internationale gebeurtenissen omstreeks het jaar 1936 voor het KNIL , het getij te keren.
Na een aarzelend begin werd begonnen met de uitbreiding van de luchtmacht en van de kust-en luchtdoel-artillerie.
In Nederland werd de werving voor het KNIL ruimer geopend en de Koninklijke Militaire Academie werden meer KNIL cadetten aangenomen.
Vanaf het begin van het jaar 1937 vertrokken om de twee weken de transporten vanuit de Prins Hendrik-Kazerne te Nijmegen— waar de Koloniale Reserve was gelegerd— per trein naar Rotterdam of Amsterdam om aldaar aan boord te gaan van een van de mailschepen van de “Lloyd” of de “Nederland” voor een zeereis  van omstreeks 17.000 kilometer naar Nederlands-Indië.
De KNIL-mensen met een stamboeknummer beginnende met 92 of hoger zijn in  die tijd hun KNIL-diensttijd begonnen, aangelokt door de bekende aanplakbiljetten en advertenties: “Dit is te bereiken” waarin het eindsalaris van een onderluitenant als de spreekwoordelijke “worst” werd voorgehouden.
In de jaren 1937 t/m 1939 werden om de tekorten aan de officieren op te vullen, een vrij groot aantal reserveofficieren van het Nederlandse leger op een kort-verband van 3 jaar of 5 jaar aangetrokken

Ondanks de moeilijkheden inzake de financiële beperkingen is in de jaren 1936 -1940 werd hard gewerkt aan de wederopbouw van het KNIL.

De personeelsvoorziening, die vooral voor de nieuwe wapens opleidingsmoeilijkheden met zich mee bracht, was nagenoeg geregeld.
De legersterkte was met circa 10.000 man gestegen en was in 1939 als volgt:

Zo werden de vliegers lekker gemaakt, vliegers waren zeker nodig op alle vliegvelden op Nederlands-Indië maar ook werden vele slachtoffers gemaakt tijdens de oorlog tegen Japan.

Rob Halberstadt was op 19 mei 1939 met de J.P Coen als aspirant onderofficier vlieger bij de KNIL naar Nederlands- Indië vertrokken. Op 17 juni kwam hij in Batavia aan. De laatste zin in zijn reisverslag- luidt als volgt: ‘Ik hoop dat mijn volgende [reis] leuker is, en ik dan als Sergeant ga, anders ga ik  maar terug vliegen met de KLM.’
Hij was vastberaden de rang van Sergeant te halen en studeerde daar hard voor.

Halberstadt begon zijn carriëre in Kalidjati [dat was zo’n buiten gewest] op de vliegschool waarbij gevlogen werd in Koolhoven FK 51 vliegtuigen enkele foto’s van Halberstadt op Kalidjati.

 

Zijn vliegschool op Kaldjati was voor korte duur om te leren vliegen op de Koolhoven
FK-51 na deze opleiding werd hij overgeplaatst naar Andir.

Hier een foto met zijn instructeurs voor zijn les vliegtuig.

Bij deze opleiding in Kalidjati  komen  wij ook bekende namen tegen die bij het KNIL hebben gevlogen waaronder  Gerardus Meinardus Bruggink  die later Ridder 4e klasse der Militaire Luchtvaart van het Koninklijke Nederlands-Indische leger werd.

Een indeling voor de vliegschool en alle A  klasse vliegers op Kalidjati

Deze mooie gave foto kreeg ook uit het bestand van de dochter van de KNIL-vlieger Rob Halberstadt. een Koolhoven FK-51

 

Groepsfoto met leerlingen van Sgt, de Raad.

 

Er was ook tijd om foto’s te maken tijdens het vliegen en zeker toen Rob Halberstadt zijn vliegbrevet haalde op deze Koolhoven in Kalidjati op 28 oktober 1940

Toen deze foto werd gemaakt was het bijna het einde van zijn vliegopleiding [dit was zijn eerste Solovlucht]  vanaf dit moment kwam Andir in zicht

Groepsfoto met bekende namen zie nummer 6 Rob Halberstadt en ook de complete lijst met namen die op deze foto staan.

Allen leerling vlieger

1 van den Berg, 2 van Onselen, 3 Hendricks, 4 Sötebeer,5 van Breen, 6 Halberstadt, 7 Kok, 8 de Waard, 9 Schouts, 10 Bultje?, 11Bonneveld, 12 Hazalzet, 13 Mulder,  14 Cox?, 15 Jochems, 16 van Hien,17 Roumimper,

18 Minderhout, 19 Verboogh, 20 Hofmijster, 21 Beerling,22 van Balen, 23 J.Bos, 24 Bakker, 25 Kelder, 26 Vink, 27 Bruggink, 28 Raats, 29 Noorman van der Dussen, 30 Ahling, 31 Greveling, 32 R.Haye, 33 Hora Adema, 34 Doup, 35 L.Bieger

Instructeurs vliegschool

36 Sm Vermin, 37 elt van Oostindiën, 38 kap Terluin, 39 Olt T.Bieger, 40 Sm Kranenburg, 41 N de Raad

En natuurlijk is het in  belang om netjes gekleed te gaan en daar moeten ook gepoetste beenkappen bij.

Andir komt in zicht waar met andere snellere vliegtuigen wordt gevlogen de Curtiss Wright CW-21-B Interceptor

Rob Halberstadt haalde zijn brevet op 28 oktober 1940 en was vervolgens als gevechtspiloot zijn opleiding op Andir op de Curtiss H-75 Hawk aangegaan met de zogenaamde Depot der jachtafdeeling.

Dit is zo.n Curtiss Hawk H-75  te bekijken op internet op een video van de 

En vanaf 1 maart 1941 diende hij met Afdeeling 2-VI.G.IV eerst op Andir en later op Madioen ( op het Maospati vliegveld ) als een operationele pilot vliegende Curtiss-Wright CW-21B “Interceptor”

Rob Halberstadt maakte ook foto’s op Andir vlak voor zijn Fatale aanval op 3 februari 1942 tegen een overmacht van Japanse jagers op het vliegveld Perak Soerabaja.

Dit zijn ongeveer de laatste foto’s met Rob Halberstadt heel bijzonder om dit verhaal te schrijven op mijn website het is ook een ode aan mijn lieve vriendin Roberte Christine ( Rob)  Swain Halberstadt die ik mocht ontmoeten bij haar halfzus Hélène Mercier in Montfoort.

Dit was ongeveer de situatie waarin Rob Halberstadt verkeerde bij de aanval op Soerabaja 3 februari 1942 met zijn Curtiss Wright Interceptor.

 

 

 

Een bijzonder vervolg op dit verhaal van de Vlieger Rob Halberstadt

In juni 1940 bevonden Nel Elfring en Rob Halbertstadt  zich beiden in het  zwembad Tjihampelas in Bandoeng.
Nel,die goed kon duiken, dook vanaf de rand van het bad en kwam nogal hardhandig in aanraking met een andere zwemmer (Rob Halberstadt) .
Hij verontschuldigde zich, maar de zwempret was over. Later die avond, in de bioscoop, kwam hij toevallig naast haar zitten. Het heeft zo moeten zijn.

Rob en Nel trouwden 21 oktober 1941 en Nel ging met Rob mee, eerst naar Madioen en later naar Soerabaja. Hun geluk duurde echter maar drie maanden. Op 3 Februari 1942 ging Nel naar de Luchtbasis voor haar werk als koerierster. Bijna direct na haar aankomst begon het luchtalarm te gillen en iemand trok haar in een loopgraaf waar al verschillende mensen zich verscholen hadden. Intussen stegen de vliegtuigen op,waaronder Rob, en waren onmiddellijk in een gevecht gewikkeld. Nel zat als versteend toe te kijken. Ze wist welk vliegtuig van haar man was en zag hem een Japanse jager neerschieten, dan onmiddellijk daarna werd hij zelf geraakt en brandend nam hij een duik………

De volgende dag kreeg ze te horen dat hij inderdaad verongelukt was, maar zijn lichaam en vliegtuig werden nooit gevonden.

Het relaas van Nel Ellfring op haar ziekbed in een verzorgingshuis het gaat over de identiteitspenning van Rob Halberstadt met haar dochters Rob en Héléne.

Haar gedachten zijn ver weg gevlogen, naar een ander land, naar een andere tijd, de tijd en de dag dat haar hele wereld in elkaar stortte.
‘Ik zag het luchtgevecht. Er waren zoveel Japanse vliegtuigen, zó veel….. te veel voor onze jongens.
Eén voor een werden ze naar beneden gehaald. Ik volgde dat ene vliegtuig gespannen…. hoe het een Jap naar beneden schoot…. en toen …..’

Ze is even stil.

‘Nee, geen reservepenning. Hij heeft die uit de cockpit gegooid voordat hij verongelukte. Ze hebben het later gevonden. Dit was het enige.

Ik probeer me in te denken wat er toen door zijn hoofd is gegaan, die laatste seconden. Waarom hij besloot die identiteitspenning af te nemen en naar beneden te gooien. Wat garandeerde hem dat het ooit gevonden zou worden? Maar het was gevonden.
Hij zelf en het vliegtuig, ergens verloren , diep in de modder van een sawah.

Heden

Ik houd die identiteitspenning nu in mijn hand. Ik had nooit eerder geweten dat het bestond. Mam had er nooit over gesproken.
Het is een ovale, metalen schijf van ongeveer 5 cm, in twee delen verdeeld en elk gedeelte heeft dezelfde informatie: aan de ene kant van het bovenste gedeelte staat zijn stamboeknummer N.I. 95406, zijn geboortejaar en een paar nietszeggende letters: BLG.A.[Bloedgroep, A ] Achterop staat zijn achternaam, zijn eerste voornaam en tweede initiaal, en de letters PROT laten zien dat zijn religie protestants was. Dezelfde informatie is ondersteboven te zien op de onderkant van de schijf.

Ik vind dit eigenaardig totdat ik opeens in het midden twee gleuven zie, verbonden met een diepe groef in het metaal. Ik realiseer me opeens dat in normale omstandigheden, wanneer een lijk gevonden is, de onderkant hierdoor makkelijk kan worden afgebroken terwijl de bovenkant aan de ketting om de nek blijft hangen.

 Ik denk nu dat de rede, waarom mijn vader besloot de penning te verwijderen was, dat hij verdomd goed besefte dat hij ergens in de modder zou verdwijnen en dat hij toch iets achter wilde laten van zichzelf. Misschien een laatst groet aan zijn vrouw?

Heden en Verleden

Ik, zijn postume dochter, hou nu diezelfde penning en ketting in mijn hand en op dit moment voel ik me opeens heel dicht verbonden met mijn vader, die ik nooit heb mogen kennen. De laatste keer dat hij het vast hield was een paar seconden voor zijn dood. Nu houd ik het in mijn handen.

Ik houd mijn adem in
Ik heb een vreemd gevoel alsof onze handen elkaar raken…..
Mijn ogen staan vol tranen en mijn keel voelt gesnoerd.
We zijn elkaar tegengekomen ……eindelijk.

Roberte Swain

De Bron van dit levens echte verhaal is van Roberte Cristine Swain Halberstadt, haar naam Rob is haar gegeven in Bandoeng door haar moeder waar zij werd geboren.

Ook een Koolhoven FK 51  is te vinden in het nieuwe Nationaal Militair Museum op Soesterberg